ลาลีกา (LaLiga) หรือ กัมเปโอนาโตนาซิโอนัลเดลิกาเดปริเมราดิบิซิออน (Campeonato Nacional de Liga de Primera División) เป็นการแข่งขันฟุตบอลชายประเภทลีกระดับสูงที่สุดในระบบลีกฟุตบอลสเปน บริหารงานโดยสันนิบาตฟุตบอลอาชีพแห่งชาติ โดยมีทีมแข่งขัน 20 ทีม และจะมีการตกชั้น 3 ทีมหลังจบฤดูกาล และจะถูกแทนที่ด้วยทีมสองอันดับแรกในเซกุนดาดิบิซิออน และทีมชนะรอบเพลย์ออฟเลื่อนชั้น
ลาลีกายังเป็นแหล่งรวมของนักเตะชื่อดังระดับโลกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นคริสเตียโน โรนัลโด, ลิโอเนล เมสซี, โรเบิร์ต เลวานดอฟสกี้, โมฮาเหม็ด ซาลาห์, คีลิยัน เอ็มบัปเป และอื่น ๆ อีกมากมาย ทำให้ลาลีกาเป็นลีกฟุตบอลที่ได้รับความนิยมจากแฟน ๆ ทั่วโลก
ทีมที่เข้าร่วมการแข่งขันลาลีกา ฤดูกาล 2023-24 มีดังนี้
| อัตเลติโกเดมาดริด | อัลเมริอา | บาร์เซโลนา | กรานาดา | กิโรน่า |
| แอธเลติก บิลเบา | กาดิซ | เซลตาเดบิโก | เรอัลมาดริด | บิยาร์เรอัล |
| เซบียา | เรอัลโซซิเอดัด | โอซาซูนา | ลาส พัลมาส | อลาเบส |
| เรอัลมายอร์กา | ราโยบาเยกาโน | เคตาเฟ่ | เรอัลเบติส | บาเลนเซีย |
รูปแบบการแข่งขัน ลาลีกา
ลาลีกา (LaLiga) เป็นการแข่งขันฟุตบอลลีกสูงสุดของประเทศสเปน ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1929 โดยมีทีมเข้าร่วมแข่งขันทั้งหมด 20 ทีม แข่งขันแบบพบกันหมด 2 เลก รวมเป็น 38 นัด ทีมที่ได้คะแนนรวมมากที่สุดเป็นแชมป์ ทีมที่มีคะแนนรองลงมา 2 ทีมจะได้สิทธิ์ไปแข่งขันยูฟ่าแชมเปียนส์ลีก ฤดูกาลถัดไป ทีมที่มีคะแนนรองลงมาอีก 3 ทีมจะได้สิทธิ์ไปแข่งขันยูฟ่ายูโรปาลีก ฤดูกาลถัดไป และทีมที่มีคะแนนน้อยที่สุด 3 ทีมจะต้องตกชั้นไปแข่งขันในเซกุนดาดิบิซิออน ฤดูกาลถัดไป
การตัดสินผลแพ้ชนะในการแข่งขันลาลีกา ใช้กฎประตูทีมเยือนเป็นหลัก หากคะแนนรวมเสมอกันหลังจากแข่งขันรวมกันทั้งสองเกม ภายในเวลาทั้งหมด 90 นาที ก็จะต่อเวลาพิเศษต่อไป หากการแข่งขันเสมอกันอีกก็จะต่อด้วยการดวลลูกโทษเพื่อหาทีมชนะเลิศ
นอกจากการแข่งขันชิงแชมป์ประจำปีแล้ว ลาลีกายังมีการแข่งขันอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น โกปาเดลเรย์ ซึ่งเป็นการแข่งขันฟุตบอลถ้วยแห่งชาติ ซูเปร์โกปาเดเอสปัญญา ซึ่งเป็นการแข่งขันชิงแชมป์ระหว่างทีมแชมป์ลาลีกากับทีมแชมป์โกปาเดลเรย์ เป็นต้น
รูปแบบการแข่งขัน ลาลีกาในปัจจุบัน มีดังนี้
- ทีมเข้าร่วมแข่งขันทั้งหมด 20 ทีม
- แข่งขันแบบพบกันหมด 2 เลก รวมเป็น 38 นัด
- ทีมที่ได้คะแนนรวมมากที่สุดเป็นแชมป์
- ทีมที่มีคะแนนรองลงมา 2 ทีมจะได้สิทธิ์ไปแข่งขันยูฟ่าแชมเปียนส์ลีก ฤดูกาลถัดไป
- ทีมที่มีคะแนนรองลงมาอีก 3 ทีมจะได้สิทธิ์ไปแข่งขันยูฟ่ายูโรปาลีก ฤดูกาลถัดไป
- ทีมที่มีคะแนนน้อยที่สุด 3 ทีมจะต้องตกชั้นไปแข่งขันในเซกุนดาดิบิซิออน ฤดูกาลถัดไป
การตัดสินผลแพ้ชนะในการแข่งขันลาลีกา ใช้กฎประตูทีมเยือนเป็นหลัก หากคะแนนรวมเสมอกันหลังจากแข่งขันรวมกันทั้งสองเกม ภายในเวลาทั้งหมด 90 นาที ก็จะต่อเวลาพิเศษต่อไป หากการแข่งขันเสมอกันอีกก็จะต่อด้วยการดวลลูกโทษเพื่อหาทีมชนะเลิศ
แชมป์ลาลีกา ย้อนหลัง 5 ปี มีดังนี้
| ฤดูกาล | แชมป์ | รองแชมป์ |
| 2022/2023 | บาร์เซโลนา | เรอัล มาดริด |
| 2021/2022 | เรอัล มาดริด | บาร์เซโลนา |
| 2020/2021 | แอตเลติโก มาดริด | เรอัล มาดริด |
| 2019/2020 | เรอัล มาดริด | บาร์เซโลนา |
| 2018/2019 | บาร์เซโลนา | แอตเลติโก มาดริด |
จะเห็นได้ว่า แชมป์ลาลีกาใน 5 ปีที่ผ่านมา ตกเป็นของ 3 ทีมใหญ่แห่งสเปน ได้แก่ บาร์เซโลนา, เรอัล มาดริด และ แอตเลติโก มาดริด โดย บาร์เซโลนาคว้าแชมป์ไป 2 ครั้ง, เรอัล มาดริดคว้าแชมป์ไป 2 ครั้ง และ แอตเลติโก มาดริดคว้าแชมป์ไป 1 ครั้ง
ในฤดูกาล 2022/2023 บาร์เซโลนาสามารถกลับมาคว้าแชมป์ลาลีกาได้สำเร็จเป็นครั้งแรกในรอบ 4 ปี โดยพวกเขาทำผลงานได้อย่างยอดเยี่ยมตลอดทั้งฤดูกาล โดยจบอันดับ 1 ด้วยคะแนน 83 คะแนน ทิ้งห่างเรอัล มาดริด รองแชมป์อยู่ 4 คะแนน
รางวัลผู้ชนะ ลาลีกา
นอกจากนี้ ทีมที่ชนะเลิศลาลีกายังจะได้รับสิทธิ์เข้าร่วมการแข่งขันยูฟ่าแชมเปียนส์ลีกในฤดูกาลถัดไป โดยทีมที่ชนะเลิศลาลีกาจะได้รับสิทธิ์เข้าร่วมการแข่งขันในฐานะแชมป์ลีกโดยตรง โดยไม่จำเป็นต้องผ่านรอบคัดเลือก
- โทรฟีแชมป์ลาลีกา (Copa de Campeones de Liga) เป็นถ้วยรางวัลที่มอบให้กับทีมที่ชนะเลิศการแข่งขันลาลีกาในแต่ละฤดูกาล ถ้วยรางวัลนี้ออกแบบโดยศิลปินชาวสเปนชื่อ ฆูลิโอ กูนา โลเปซ โดยได้รับแรงบันดาลใจจากถ้วยรางวัลแชมป์โลกของสหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ (FIFA)
- เงินรางวัล ทีมที่ชนะเลิศลาลีกาจะได้รับเงินรางวัลจากลาลีกา จำนวน 110 ล้านยูโร (ประมาณ 4,200 ล้านบาท) โดยเงินรางวัลนี้จะถูกแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ
- เงินรางวัลสำหรับอันดับที่ 1 จำนวน 70 ล้านยูโร (ประมาณ 2,800 ล้านบาท)
- เงินรางวัลสำหรับอันดับที่ 2 จำนวน 40 ล้านยูโร (ประมาณ 1,600 ล้านบาท)
สำหรับรางวัลส่วนบุคคลของ ลาลีกา มีดังนี้
- ซาโมร่า โทรฟี่ (Trofeo Zamora) เป็นรางวัลที่มอบให้กับผู้รักษาประตูที่เสียประตูน้อยที่สุดตลอดฤดูกาล โดยพิจารณาจากจำนวนประตูที่เสียต่อจำนวนนัดที่ลงสนาม รางวัลนี้ตั้งชื่อตาม ริคาร์โด้ ซาโมร่า อดีตผู้รักษาประตูที่ได้รับการยกย่องว่าดีที่สุดตลอดกาลของวงการฟุตบอลสเปน
- ปิชิชี่ โทรฟี่ (Trofeo Pichichi) เป็นรางวัลที่มอบให้กับผู้ทำประตูสูงสุดตลอดฤดูกาล โดยพิจารณาจากจำนวนประตูที่ทำได้ รางวัลนี้ตั้งชื่อตาม ราฟาเอล ปิชิชี่ โมเรโน่ อดีตกองหน้าของ แอธเลติก บิลเบา
- ซาร์ร่า โทรฟี่ (Trofeo Zarra) เป็นรางวัลที่มอบให้กับนักฟุตบอลสัญชาติสเปนที่ทำประตูสูงสุดตลอดฤดูกาล โดยพิจารณาจากจำนวนประตูที่ทำได้ รางวัลนี้ตั้งชื่อตาม เทลโม ซาร์ร่า อดีตนักเตะชาวสเปนของ แอธเลติก บิลเบา ที่เคยเป็นเจ้าของสถิติดาวซัลโวตลอดกาลของลีกสูงสุดแดนกระทิงดุ
ทั้งนี้ รางวัลส่วนบุคคลของลาลีกาจะมอบให้กับผู้เล่นที่ลงเล่นในลาลีกาอย่างน้อย 27 นัด
